Prik-, snij-,bijt- en spatincidenten bij kwaliteitsmedewerkers

Bij de GGD krijgen wij regelmatig vragen over dit soort incidenten. In dit artikel leggen we uit wat je als organisatie geregeld moet hebben.

• Zorg dat je een protocol hebt voor medewerkers waarin staat wat ze moeten doen in het geval van een prik-, snij-, bijt- of spatincident
   
• Zorg dat alle medewerkers op de hoogte zijn van het opgestelde protocol en dat weten te vinden bij een incident
   
• Stel een deskundige beschikbaar die binnen 2 uur na een incident het risico kan beoordelen en indien nodig een behandeling kan voorschrijven
   
• Geef hepatitis B-vaccinatie aan al het personeel dat risico loopt op een prikaccident

• Leg uit hoe de wond moet worden schoongemaakt en ontsmet
   
• Zorg dat de medewerker indien mogelijk contact zoekt met de bron. Denk hierbij aan het uitwisselen van contactgegevens en toestemming vragen aan de bron of diej wil meewerken aan bloedafname
   
• Maak afspraken over wie verantwoordelijk is voor de risicobeoordeling en leg dit vast. Kunnen medewerkers bij de bedrijfsarts terecht voor een risicobeoordeling? Zo niet, maak dan afspraken met een (landelijke) organisatie die prikaccidenten afhandelt 

Let op bij de laatste bullet: De GGD is niet verantwoordelijk voor het uitvoeren van een risicobeoordeling bij zorgmedewerkers

Het risico is geheel afhankelijk van de situatie. Op basis van wat gebeurd is wordt bepaald of er een risico is geweest. Is dat het geval? Dan wordt er onderscheid gemaakt tussen een laag en hoog risico. Bij een laag risico zijn maatregelen nodig tegen hepatitis B. Veel zorgmedewerkers zijn gevaccineerd tegen hepatitis B. Het kan dan zijn dat geen maatregelen meer nodig zijn. 

Het advies voor vaccinatie tegen hepatitis B geldt voor al het personeel dat in aanraking komt met scherpe hulpmiddelen. Dus ook voor schoonmaakpersoneel, tijdelijke krachten, coassistenten, leerlingen en stagiaires. Het is belangrijk om de vaccinatiestatus van medewerkers na te gaan voor indiensttreding. Biedt de hepatitis B vaccinatie met titerbepaling aan als medewerkers niet gevaccineerd zijn.

Als sprake is van een hoog risico, dan zijn maatregelen nodig tegen hepatitis B, C en HIV. Die maatregelen worden ingezet door de deskundige die de risicobeoordeling doet.

Bij bijtincidenten loopt de bijter meer risico dan de persoon die gebeten wordt. Het is mogelijk dat de bijter bloed in de mond krijgt. Dat vormt vaak een groter risico dan wanneer je speeksel van de bijter in je wond krijgt. Zorg er dus voor dat ook aandacht is voor de bijter bij een bijtincident. De bijter valt vaak onder de verantwoordelijkheid van de instellingsarts.

• Prikaccidenten | Arboportaal
• Prikaccidenten | Landelijke richtlijn | LCI-richtlijnen
• Hepatitis B-vaccinatie risicolopend personeel | Praktijkrichtlijn bedrijfsartsen